NUTRIENTES
Os
nutrientes son substancias químicas necesarias para a vida das
células , inxerímolas nos alimentos .
NECESITÁMOLAS PARA 3 FUNCIÓNS :
-ENERXÉTICA : Aporta
enerxía para o funcionamento das nosas células .
-ESTRUCTURAL : Serve
para a formación das estructuras do noso corpo .
-REGULADORA : Controla o bo
funcionamento dos procesos biolóxicos .
TIPOS DE
NUTRIENTES :
1 GLÍCIDOS (
Hidratos de Carbono): A súa función é aportar enerxía
instantánea ao noso organismo. Pódese clasificar en dous grupos:
-Sinxelos : Són os azúcares de sabor
doce e cristalinos, formados por unha ou dúas moléculas. Según de
onde se obteñan poden ser: glicosa, fructosa, que proceden de mel e
da fruta. Sacarosa, da cana de azucre e remolacha. E lactosa do
leite.
-Complexos: Están formados pola unión
de moitos glícidos sinxelos, sobre todo de glicosa, non són doces
nin cristalinos. Os principais són: 1 Almidón que se atopa nas
plantas, patacas, arroz, cereais, pasta etc.
2 Glicóxeno atópase nos animais, na
carne e no fígado. 3 Celulosa (fibra) atópase na parede celular das
plantas, o noso corpo non o asimila, pasa polo tracto intestinal
arrastrando as substancias non dixeridas.
2 LÍPIDOS :
(Graxas) Són substancias non solubles na auga. A súa función
é enerxética principalmente, o corpo almacénaos como enerxía
dispoñible. Hai tres tipos de graxas:
- Graxas saturadas; Són de orixe
animal, menos saudables que as insaturadas, e atópanse en estado
sólido a temperatura ambiente coma o touciño, unto, manteiga....
- Graxas insaturadas; Proceden das
plantas e do peixe azul, són máis saudables que as de orixe animal,
atópanse en estado líquido a temperatura ambiente coma o aceite de
oliva, xirasol, soja, palma e o peixe azul coma as sardiñas,
anchoas, xurelos....
- Colesterol: É un tipo de graxa
esencial para a nosa vida, xa que entre outras, ten función
estructural formando a membrana das células, pero consumido en
exceso acumúlase nas arterias e pode taponalas, converténdose
nun grave perigo para a nosa saúde, abunda sobre todo nas graxas
animais.
3 PROTEÍNAS: Están
formadas por aminoácidos (aa) . Dos 20 que hai, 12 fabrícaos o noso
corpo, pero os outros 8 temos que conseguilos a través da dieta
diaria.
A súa función principal é
estructural, forman a maior parte das estructuras humanas. Tamén fan
a función reguladora a través das enzimas que se forman delas e
controlan reaccións químicas como a dixestión. En caso de
emerxencia `tamén poden ter función enerxética empregando o propio
corpo para obter enerxía.
O noso corpo
para obter enerxía queima os nutrientes necesarios no seguinte orde:
1º Os glícidos, que són de absorción
rápida e consúmense rápidamente, cando éstes se esgotan:
2º Os Lípidos, que són de absorción
máis lenta e proporcionan enerxía para máis tempo.
3º
As Proteínas, só as emprega o corpo cando xa non lle queda glícidos
nin lípidos que consumir.
4
VITAMINAS
:Són de composición moi variada, teñen función reguladora e
resultan indispensables para o correcto funcionamento do organismo, o
cal non pode elaboralas nin almacenalas, deben ser tomadas diaramente
normalmene a través da dieta. Necesitamos un total de 13, e són as
seguintes:
Vitamina
A- É liposoluble, é dicir, soluble en aceite non na auga, polo que
non se pode expulsar pola uriña almacenándose no fígado. Interven
na formación e mantemento das células da pel, das mucosas,
crecemento óseo, e é esencial para nutrir e o bó funcionamento da
retina. Podemos obtela pola inxesta de vísceras, xema de ovo, aceite
de oliva...
Vitamina
B-É hidrosoluble, polo que tomada en exceso elimínase pola uriña.
Faise fundamental para o crecemento e un bó desenrolo do
Sistema nerviso, o Músculo-Esquelético, Circularorio etc.
>
Hai varias dentro de este
mesmo grupo: B1,B2,B3,B5,B6,B8,B9, e B12. Tamén chamadas:
Tiamina,
para o crecemento e a dixestión, atópase nos animais e cereais.
Riboflavina,
intervén no crecemento, está na carne, leite e cereais.
Niacina,
Intervén en procesos e nzimáticos, tomámola coa carne, peixe e
leguminosas.
Ácido
Pantoténico, nuttriente esencial para manter a vida está en case
tódolos alimentos, levadura de cerveza, xalea real, legumes, carne e
ovos, esencialmente.
>Piridoxina,
" " "
nas legunimosas, cereais e carne.
Biotina,
Intervén na oxidación das graxas e hidratos de carbono.
Ácido
Fólico,Para o metabolismo dos ácidos nucleicos, está en verduras
de folla verde, carne, peixe e ovos.
;"Cobalamina,
Inflúe no metabolismo tamén, e atópase na carne, leite e ovos.
Vitamina
C-Hidrosoluble, créanna case todo-los organismos menos os seres
humanos, e necesitámola para
que
o noso sistema inmunolóxico funcione correctamente, contra un
arrefriado por exemplo,protéxernos das alerxias e ter unha boa
cicatrización nas feridas. Conseguímola comendo froitas e verduras
(cítricos, kiwis, tomates...). A súa falta pode provocar escorbuto,
como lle pasaba fai anos ós mariñeiros, que provoca
debilidade nas mucosas, tecidos e hemorráxias por todo o corpo.
Vitamina
D-Liposoluble, é fundamental para a formación e crecemento dos
ósos e dentes, porque fai posible que o calcio se fixe nestes, a súa
carencia produce malformacións no esqueleto de todo o corpo:
"raquitismo". Podemos conseguila nos ovos e peixe.
Vitamina
E-Actúa como antioxidante na hemoglobina (un tipo de proteína) dos
glóbulos vermellos, comsíguese tomando ovos, trigo, aceites
vexetais...
Vitamina
K-Intervén para a coagulación sanguínea e tamén xenera glóbulos
vermellos por medio dunha bacteria que temos no intestino.Obtémola
coa inxesta de fígado, verdura de follas verdes e aceites vexetais
>5
SALES MINERAIS
:
Són nutrientes inorgánicos que se atopan disoltos na auga,
tomámolos con ésta ou a través dos alimentos, teñen unha función
estructural e reguladora, en procesos fisiolóxicos coma a
contracción muscular e a coagulación sanguínea. Necesitamos 27
minerais en porcións pequenas, os mais comús són:
-Calcio
(Ca) que se atopa nos dentes e ósos e inflúe nas contraccións
musculares, conseguimolos a través dos lácteos, legumes e froitos
secos.
-Fósforo
(P) Tamén está maiormente nos ósos e dentes, e forma pate do ADN,
tomámolo na carne, peixe, leite e legumes.
-Magnesio
(Mg) Forma parte a metade dos ósos e outra metade das células, está
na carne, verduras, hortalizas, legumes, froitas e leite.
-Ferro
(Fe) Forma parte da hemoglobina e intervén no transporte do oxíseno,
hai na carne, fígado, legumes e froitos secos.
-Cinc
(Zn) Está presente en todolos tecidos, forma parte de moitas encimas
e da insulina, e dos ácidos nucleicos, está presente na carne,
peixe, ovos, cereais integrais e legumes.
-Cobre
(Cb) Tamén está presente en tódolos tecidose pode formar parte da
molécula do ADN.
-Iodo
(I) É un componente da hormona tiroidea. atópase ba sal
iodada, peixe, algas e mariscos.
-Potasio
( K ) Se obtén das hortalizas e das froitas.
6
AUGA :
Nutriente inorgánico esencial para a vida, presente en tódolos
seres vivos entre un 60% e un 90% dependendo da especie. Os seres
humanos estamos formados dun 62% dela, e necesitamos repoñer cada
día de 2 a 3 litros, tomandoa directamente , en zumes ou alimentos
que a conteñen.en bastante cantidade,
As
súas funcións són:
-Actuar
como regulador da temperatura corporal
-Como
vehículo de transporte das sustancias do organismo.
-Disolve
os ions, minerais e sustancias orgánicas.
-É
o lugar onde se desenrolan a maioría das reaccións químicas do
corpo...
